Ο Δήμος Ζίτσας στις εκδηλώσεις μνήμης που πραγματοποίησε ο Δήμος Βοίου για τον Θεοχ. Τουρούντζια, συμμάρτυρα του Ρήγα Φεραίου

Εκδηλώσεις μνήμης για τα 219 χρόνια από την θανάτωση του Ρήγα Φεραίου και των συντρόφων του, που μαρτύρησαν στον Πύργο Νεμπόισα στο Βελιγράδι, στις 24 Ιουνίου 1798, πραγματοποιήθηκαν το Σαββατοκύριακο (17-18/06/2017)  στη Σιάτιστα, τόπο καταγωγής του Θεοχάρη Τουρούντζια συμμάρτυρα του Ρήγα.  Τις εκδηλώσεις οργάνωσαν ο Δήμος Βοΐου και η Δημοτική Ενότητα Σιάτιστας, σε συνεργασία με το Διεθνές Ινστιτούτο Διαβαλκανικής συνεργασίας «Ρήγας Βελεστινλής» και τον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Σιάτιστας «Μαρκίδες Πούλιου» και συμμετείχαν σε αυτές εκπρόσωποι των Δήμων  απ’ όπου κατάγονταν ο Ρήγας Φεραίος και οι σύντροφοί του.

Στις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν παρουσία του προέδρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαβαλκανικής Συνεργασίας και πρώην Υπουργού Γεώργιου Σούρλα, το Δήμο Ζίτσας – τόπο καταγωγής του γιατρού Δημήτριου Νικολίδη (1)-  εκπροσώπησε ο Δήμαρχος, Μιχάλης Πλιάκος, ο οποίος παρέστη στο  μνημόσυνο που τελέστηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Δημητρίου Σιάτιστας, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης κ.κ. Παύλου και κατέθεσε στεφάνι στην προτομή του Θεοχάρη Τουρούντζια στην Πλατεία Δημαρχείου.

Στη συνέχεια, απεύθυνε χαιρετισμό στην εκδήλωση που ακολούθησε στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου «Άρης και Λίλιαν Βουδούρη» όπου ο κ. Σούρλας παρουσίασε το βιβλίο του «Οι τελευταίες μέρες του Ρήγα και των Συντρόφων του στον Πύργο Νεμπόισα».

 Στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Ζίτσας συνεχάρη τον πρώην Υπουργό Γεώργιο Σούρλα  για την πρωτοβουλία που ανέλαβε  και μέσω του Ινστιτούτου Διαβαλκανικής Συνεργασίας κάθε χρόνο τέτοια εποχή, με εκδηλώσεις στους τόπους καταγωγής των συναγωνιστών του Ρήγα Φεραίου,  «τιμάται, όπως τόνισε, η μνήμη των Ελλήνων και Κύπριων που ένωσαν τις δυνάμεις τους και αγωνίστηκαν μέχρι θανάτου  για την οργάνωση και προετοιμασία της επανάστασης των Ελλήνων και των άλλων Βαλκανικών λαών,  ώστε να στηρίζεται στις ντόπιες δυνάμεις και όχι στη βοήθεια των δυνάμεων της "Ανατολής" και της "Δύσης" της εποχής τους».

Παράλληλα αναφέρθηκε στο διαχρονικό μήνυμα που εκπέμπει ο αγώνας και η θυσία του Ρήγα Βελεστινλή και των συντρόφων του. « Η πορεία που διέγραψαν, είπε ο κ. Πλιάκος, αφήνει βαριά παρακαταθήκη σε όλους εμάς ειδικά την εποχή που διανύουμε σήμερα ως έθνος. Με τα ιδανικά και τους αγώνες τους θα πρέπει, να πορευτούμε και εμείς, ώστε να καταφέρουμε κάποια στιγμή να ανατάξουμε τη συνείδηση του λαού και να αποτινάξουμε το σύγχρονο ζυγό. Όλοι, υπογράμμισε στη συνέχεια, ασχολούμενοι και μη με τα κοινά, να συνειδητοποιήσουμε τη σπουδαιότητα του αγώνα του Ρήγα και των συναγωνιστών του και συνάμα, πόσο διαχρονικό είναι το μήνυμα της προσπάθειας τους για αλληλεγγύη μεταξύ των Βαλκανικών λαών και κοινή πορεία των Βαλκανικών χωρών».

Κλείνοντας ο δήμαρχος Ζίτσας συνεχάρη το Δήμαρχο Βοΐου Δημήτρη Λαμπρόπουλο και όλους όσοι συνέβαλαν στην άρτια διοργάνωση των εκδηλώσεων στη Σιάτιστα.

Στο πλαίσιο των διήμερων εκδηλώσεων το απόγευμα του Σαββάτου 17 Ιουνίου   πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο Αρχοντικό Πούλκως και στο Αρχοντικό Δόλγκηρα, όπου λειτουργεί ως λαογραφικό μουσείο από  τον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο «Μαρκίδες Πούλιου». Ακολούθησε επίσκεψη στο ιστορικό Τραμπάντζειο Γυμνάσιο Σιάτιστας, στην έκθεση ζωγραφικής και αγιογραφίας, καθώς και ξενάγηση στην Παλαιοντολογική Συλλογή.

Στις εκδηλώσεις παρέστησαν μεταξύ άλλων ο Βουλευτής Γεώργιος Κασαπίδης, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Βοΐου, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, εκπρόσωποι τοπικών αρχών και πλήθος κόσμου. Από τους Δήμους καταγωγής των συναγωνιστών του Ρήγα Φεραίου συμμετείχαν ο Δήμαρχος Ρήγα Φεραίου Δημήτριος Νασίκας, ο Δήμαρχος Καστοριάς Ανέστης Αγγελής, η Πρόεδρος της Πολιτιστικής Επιτροπής Δήμου Λευκωσίας της Κύπρου Λεώνη Ορφανίδου και ο Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Χίου Σταμάτης Ζουμίδης.

(1).

Δημήτριος Νικολίδης

(1766-  Ιούνιος  1798)

Ο Δημήτριος Νικολίδης γεννήθηκε στη Ζίτσα του νομού Ιωαννίνων το έτος 1766. Στο χωριό μας έζησε τα παιδικά του χρόνια κι έμαθε τα πρώτα γράμματα. Η τοπική παράδοση διέσωσε ότι ορφάνεψε μικρός από μάνα και πατέρα. Ο θείος του Ζαχαρίας, καλόγερος στο μοναστήρι του Αη- Λια της Ζίτσας ,τον πήρε μαζί του και τον μεγάλωσε και στη συνέχεια φρόντισε να τον στείλει στη Βλαχιά σε μοναστήρι- μετόχι του Αη- Λια της Ζίτσας. Εκεί με τη βοήθεια του ηγούμενου του μοναστηριού τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Ο μητροπολίτης Δοσίθεος Φιλίτης, ηπειρώτικης καταγωγής, τον βοήθησε να μεταβεί στη Βιέννη , όπου σπούδασε ιατρική. Παίρνοντας το δίπλωμά του, εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Βιέννη ασκώντας το επάγγελμα του ιατρού.

Με το Ρήγα, ο Νικολίδης σχετίζονταν από τη Βλαχιά ακόμα, στη Βιέννη όμως συνδέθηκε μ’ αυτόν πολύ και σαν έλαχε να ταιριάζουν στην ψυχοσύνθεση, οι σχέσεις τους έγιναν πιο στενές και πιο εγκάρδιες. Όταν δε ο μεγάλος και ηφαιστειώδης αυτός εθνεγέρτης άρχισε να τον κατηχεί στη Μεγάλη Ιδέα του Λυτρωμού του Γένους , το άδολο αυτό Ζιτσιωτόπουλο, απάντησε πρόθυμα, ολόψυχα και αδίκαστα «παρών» στο προσκλητήριο κι έγινε αφοσιωμένος οπαδός της Μεγάλης Ιδέας και πρόθυμος υπηρέτης της. Εκεί λοιπόν στη Βιέννη ο Ρήγας, ο Νικολίδης και οι γνωστοί απ’ την ιστορία πατριώτες δημιούργησαν τον πρώτο επαναστατικό πυρήνα και κατέστρωσαν τα σχέδια για την οργάνωση και προετοιμασία του μεγάλου και ιερού αγώνα, ενός αγώνα που προμηνύονταν σκληρός και αδυσώπητος, αγώνας ζωής και θανάτου από την έκβαση του οποίου θα κρίνονταν η τύχη της φυλής μας.

Στο έργο αυτό ο Νικολίδης έδειξε μεγάλο και φλογερό ζήλο, αφοσιώθηκε δε ολόψυχα, παραβλέποντας τη λαμπρή επαγγελματική του σταδιοδρομία.

Σ’ αυτόν ο Ρήγας ανέθεσε τη μετάφραση του βιβλίου «Νέος Ανάχαρσις» του Αββά Μπαρθελεμί, το οποίο είναι ένας ύμνος στην ελληνική αρχαιότητα και το οποίο συνετέλεσε στη δημιουργία φιλελληνικού κλίματος στη Δ. Ευρώπη.

Η σκληρή μοίρα όμως δεν επέτρεψε να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν το έργο τους. Η αυστριακή αστυνομία μόλις έμαθε τη «συνωμοτική δράση» τους, τους έπιασε και τους φυλάκισε. Οι απολογίες τους διεσώθησαν στα αρχεία της αστυνομίας της Βιέννης και δημοσιεύτηκαν από το Φιλέλληνα Γάλλε καθηγητή Αιμίλιο Λεγκράν, μεταφράστηκαν δε από τον ιστορικό Σπύρο Λάμπρου. Το τέλος γράφτηκε στις φυλακές Βελιγραδίου τον Ιούνιο του 1798.

Αν και είναι αλήθεια ότι πολλές μορφές που έχουν εμπνευστεί από τα ευγενέστερα ιδανικά και που με την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία τους θρόνιασαν στη συνείδηση του έθνους κι έγιναν σύμβολά του, όπως ο Ρήγας, ο Νικολίδης και οι άλλοι συνεταίροι τους, είναι μορφές πανελλήνιες που η ακτινοβολία τους καταυγάζει απ’ άκρη σ’ άκρη τον ελληνικό ουρανό και στέλνει το γλυκό της φως πολύ μακρύτερα ακόμα, στον ορίζοντα όλης της ανθρωπότητας , γιατί η απήχηση του έργου και της θυσίας τους είναι παγκόσμια.

Τέτοιες λοιπόν ολύμπιες μορφές ασφαλώς δεν εγκλωβίζονται και δεν χωρούν σ’ έναν μικρό και περιορισμένο τόπο, την ιδιαίτερη πατρίδα, αλλά πετούν σαν αετοί , αγκαλιάζουν και κάνουν πατρίδα ολόκληρη την Ελλάδα για την ελευθερία της οποίας αφοσιώθηκαν ολόψυχα και πρόσφεραν και την ύπαρξή τους ακόμα ολοκαύτωμα στο βωμό της κι έγιναν πρωτομάρτυρές της.

Η Ζίτσα σαν γενέτειρα του Νικολίδη δικαιούται να είναι περήφανη και να τον θεωρεί καύχημά της και πραγματικό στολίδι της .

Τέλος ύστερα από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ζιτσαίων της Αθήνας η Αδελφότητά μας μετονομάστηκε  σε Αδελφότητα Ζιτσαίων Ηπείρου «ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚΟΛΙΔΗΣ» ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης προς τον ήρωα – εθνεγέρτη και σύντροφο του Ρήγα Δημήτριο Νικολίδη.  Προηγουμένως  δε ,το έτος 1992 , στην αυλή  του δημαρχείου  , τοποθετήθηκε  η προτομή του, δωρεά  του ευεργέτη της Ζίτσας Αθανασίου Βαδόκα

Κλείνοντας επαναφέρω  την πρόταση της Αδελφότητας αλλά  και όλων των Ζιτσαίων ,ο Δήμος Ζίτσας να αναλάβει να γίνουν  εκδηλώσεις προς τιμή του Ρήγα και των συντρόφων  στη γενέτειρα του Νικολίδη ,τη Ζίτσα, όπως έχουν γίνει και στις αντίστοιχες  ιδιαίτερες πατρίδες   όλων των υπολοίπων.