Κυριακή 20 Απριλίου 2008

ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ


Σάββατο του Λαζάρου και οι μικρότεροι λένε τα κάλαντα του Λαζάρου ή το Λάζαρο όπως αλλιώς το λέγαμε παλιά. Σήμερα το έθιμο τείνει να εξαφανιστεί αν δεν το έχει κάνει ήδη.

Η φωτογρφία από το Zitsanews.blogspot.com



Σάββατο 19 Απριλίου 2008

ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΛΑΜΠΡΟΥ ΔΡΟΣΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Θ. ΚΟΣΜΑ


Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΛΑΜΠΡΟΥ ΔΡΟΣΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΣΜΑ «Η ΖΙΤΣΑ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ» ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, ΣΤΗ ΣΤΟΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΝ 4η ΑΠΡΙΛΗ 2008.

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,

Εκλεκτοί μας καλεσμένοι, στο βαθμό που μου ανήκει ως Ζιτσιώτη και ως επί χρόνια λειτουργό της Ηπειρωτικής Αποδημίας, εκφράζω προς όλους σας τη μεγάλη μου συγκίνηση, τη χαρά και την τιμή, που ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμά μας βρίσκεστε σήμερα εδώ για να ανοίξουμε όλοι μαζί τις σελίδες του βιβλίου του Ζιτσιώτη ιστορικού και συγγραφέα, Θοδωρή Κοσμά, «Η Ζίτσα του 19ου αιώνα» ενός αιώνα που σημαδεύτηκε από ένα πλήθος κοινωνικών και ιδεολογικών ανακατατάξεων, με κορυφαία έκφραση τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, και να αφήσουμε για λόγους περισσότερο αυτογνωσίας να απλωθεί από ΄κεί ανασυντεθειμένη η εικόνα της Ζίτσας της εποχής εκείνης. Μιας Ζίτσας που λειτούργησε αυτόνομα με τους δικούς της πνευματικούς και οικονομικούς παράγοντες, (Μονές, ευεργέτες, κληροδοτήματα, δάσκαλους, επιστήμονες και κληρικούς), και έδωσε τη δική της ισχυρή παρουσία στα Γράμματα και την Παιδεία, στοιχεία που προαπαιτήθηκαν για την Εθνική αφύπνιση και την πρόσκτηση των ιδεών και αξιών του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.

Επιτρέψτε μου όμως σαν άτομο που έζησε στο μακρύ απόηχο της Ζιτσιώτικης κουλτούρας του 19ου αιώνα, ενός απόηχου που συνέχεται και στις μέρες μας ακόμα, να αναφερθώ για λίγο στα στοιχεία της ταυτότητας της ιδιαίτερης πατρίδος μου κατά την εποχή εκείνη.

Η Ζίτσα εκείνης της εποχής και πριν ακόμα από το 1800 ως χώρος γεωγραφικός δεσπόζει στην περιοχή για το κλίμα της, τις φυσικές της ομορφιές και τη διαφορετικότητά της. Απωθημένη στο ομώνυμο υψίπεδό της τέσσερις ώρες πορεία βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, ζει μέσα σε ένα ανθρωπογενές περιβάλλον που η ίδια έχει διαμορφώσει αιώνες πριν –αρχαιότητες δεν υπάρχουν-, λειτουργεί εντός της Οθωμανικής επικράτειας υπό καθεστώς σχετικής ελευθερίας (ελευθεροχωρίο)-δηλαδή ποτέ δεν έγινε τσιφλίκι-, αυτοδιοικείται από τη Δημογεροντία της, όλοι οι κάτοικοί της έχουν την ίδια γλώσσα και την ίδια θρησκεία και διαθέτουν ιδιόκτητη στέγη και κτηματική περιουσία. Έτσι, της παρέχονται οι δυνατότητες μιας κάποιας οικονομικής διαφοροποίησης, που την καθιστά ικανή να ανταποκρίνεται στη βαριά φορολογία του τυράννου αλλά και να εξασφαλίζει ευνοϊκότερους όρους ζωής. Είναι μια κοινωνία κατά βάση γεωργοκτηνοτροφική που προσπαθεί να μετεξελιχθεί κάνοντας βήματα προς την οικιακή βιοτεχνία και μεταποίηση, ζει με τις δικές της ελληνικές παραδόσεις και τροφοδοτείται πνευματικά από τις εκκλησιαστικές της ενορίες και από τις Μονές του Προφήτη Ηλία και των Πατέρων. Οι Μονές αυτές διαθέτουν πλούσια μετόχια στη Βλαχία και στη Ρωσία και κατά καιρούς αποκτούν σοβαρά εισοδήματα. Εδώ και εντός των Μονών σε περιόδους συνετής και χρηστής διοίκησης και διαχείρισης λειτουργούν από φωτισμένους κληρικούς μαθήματα κύρους τα οποία έλαβαν και οι μετέπειτα σπουδαίοι άντρες όπως ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίας Α’, ο Μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας Δοσίθεος Φιλίτης, φιλελεύθερο πνεύμα του καιρού και προστάτης των ελληνικών γραμμάτων όπως χαρακτηρίζεται από τον Κοραή και άλλους. Οι Μονές αυτές χορηγούν ακόμα και υποτροφίες για σπουδές στο Βουκουρέστι και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης με δαπάνη των μετοχίων τους Αγίου Ιωάννη και Μίσλας.

Στο μεταξύ η Ζίτσα έχει δεχθεί και τον επηρεασμό από τα κηρύγματα του Πατροκοσμά του Αιτωλού, που με τις αυστηρές του παραινέσεις και τις γενναίες εισφορές των Ζιτσαίων ιδρύεται εκεί στα 1779 το πρώτο βασικό σχολείο, το Δασκαλειό όπως το ονόμασαν οι κάτοικοι.

Παράλληλα η τοπική κοινωνία ασφαλώς και προβληματίζεται από τα όσα μηνύματα μπορεί να κομίζουν οι κατά καιρούς επισκέψεις των περιηγητών που πυκνώνουν στη διάρκεια του 19ου αιώνα (Πουκεβίλ, Λόρδου Βύρωνα, Χουμχάουζ και άλλων πολλών περιηγητών), οι οποίοι καθίστανται και οι καλύτεροι αγγελιοφόροι της ύπαρξης ενός άλλου κόσμου με δικαιώματα και σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη. Έτσι με τα δεδομένα αυτά βρισκόμαστε μπροστά σε μια κοινωνία των χιλίων περίπου κατοίκων, που ήδη έχει αναβλέψει και προβληματιστεί κατά μεγάλο ποσοστό και είναι ικανή να δεχθεί, αφομοιώσει και εξακτινώσει στην περιοχή και ευρύτερα ακόμα τα κηρύγματα του Διαφωτισμού και του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που γεννούν το αίτημα για απελεύθερη και δικαιότερη κοινωνία και για εθνική ολοκλήρωση. Οι ιδέες αυτές πέραν της όποιας όσμωσης μπορεί να προέρχεται από τη Γιαννιώτικη παιδεία και λογιοσύνη που μεσουρανεί εκείνη την εποχή με τους Αθανάσιο Ψαλίδα και Ιωάννη Βηλαρά, έρχονται από το Βουκουρέστι, τη Βλαχία και τη Ρωσία όπου ταξιδεμένοι Ζιτσιώτες ακολουθώντας το ρεύμα της εποχής λειτουργούν εκεί ως φωτισμένοι έμποροι, λόγιοι, επιστήμονες, δάσκαλοι, κληρικοί και ανώτεροι εκκλησιαστικοί και κρατικοί λειτουργοί κι ακόμα ως συνωμότες μέλη πατριωτικών εταιρειών όπως ο Δημήτριος Νικολίδης Ζιτσιώτης ιατρός και συμμάρτυρας του Ρήγα. Όλοι αυτοί, πατριδολάτρεις καθώς είναι και εμποτισμένοι με τις αρχές της φιλομουσίας, της φιλογένειας και της ευποιίας, ζώντας μέσα σε μια αντίληψη αξιακής στελέχωσης της κοινωνίας, διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη των ελληνικών γραμμάτων, τόσο των χωρών όπου ζουν και προκόβουν (αλλοδαπή), όσο και στην ιδιαίτερη πατρίδα τους τη Ζίτσα, όπου ιδρύουν και λειτουργούν με δαπάνες τους πλήρη βασικά και μέσα σχολεία : αρρεναγωγείο, παρθεναγωγείο, μικτή αλληλοδιδακτική σχολή, σχολαρχείο και τάξεις γυμνασίου κατά το ανάλογο της ελεύθερης χώρας και της Ζωσιμαίας Σχολής.

Στα 1813 ιδρύεται και λειτουργεί το πρώτο πλήρες σχολείο, η σχολή των Ταξιαρχών, το οποίο και εφοδιάζεται με πλούσια βιβλιοθήκη, το 1858 ανεγείρεται η αλληλοδιδακτική σχολή, το 1872 το Φιλίτειο παρθεναγωγείο. Οι ευεργέτες της Ζίτσας θεσπίζουν ακόμα κληροδοτήματα, καθιερώνουν υποτροφίες και δωρεές και πραγματώνουν αργότερα έργα μακράς πνοής και ανάπτυξης της κοινότητας.

Αξιοποιώντας η ντόπια κοινωνία τα δεδομένα αυτά του ευεργετισμού παρά τις κατά περιόδους κακοδιοικήσεις και καταχρήσεις των κληροδοτημάτων κατορθώνει να αναδείξει τη Ζίτσα σε ένα ονομαστό εκπαιδευτικό πολιτιστικό και διοικητικό κέντρο εντός του Νεχιγέ των Κουρέντων που στα 1864 διαθέτει σταθμό χωροφυλακής στελεχωμένο με Τούρκους ζαπτιέδες και στα 1893 τηλεγραφείο και ταχυδρομείο, και στη συνέχεια υποδιοίκηση. Όλα αυτά καθιερώνουν τον ηγετικό ρόλο της Ζίτσας στην περιοχή ως ονομαστό επαρχιακό εκπαιδευτικό και διοικητικό κέντρο που συνεχίζει έτσι και μετά την απελευθέρωση του 1913, ως και σήμερα ακόμα.

Κυρίες και Κύριοι, δεν θα μακρύνω περισσότερο το λόγο μου, πρόθεσή μου ήταν να παραθέσω τα όσα προαναφέρθηκαν με την αίσθηση ότι όλα αυτά μαζί με τα όσα αποκομίσατε από τους προηγούμενους ομιλητές και την προβολή που προηγήθηκε, μπορούν να αποτελέσουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα τοποθετήσετε από μόνοι σας τα όσα με περίσσεια επιστημοσύνης ο Θοδωρής Κοσμάς, δόκιμος επιστήμονας, εκπαιδευτικός λειτουργός σήμερα της ιστορικής Ζωσιμαίας Σχολής κωδικοποιεί και καταγράφει στην έγκυρη συγγραφή του την οποία στη συνέχεια θα μας αναλύσουν με το λογισμό και τη σκέψη τους οι δύο επιφανείς πανεπιστημιακοί δάσκαλοι οι κ. Βασίλης Κύρκος καθηγητής της Φιλοσοφίας στα Πανεπιστήμια των Ιωαννίνων και της Αθήνας και Πασχάλης Κιτρομηλίδης καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης και της Δημόσιας Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, εραστές της επιστήμης και φίλοι της Ζίτσας, για τους οποίους αισθανόμαστε βαριά την τιμή που μας κάνουν.

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.

ΛΑΜΠΡΟΣ ΛΑΖ. ΔΡΟΣΟΣ




ΣΤΕΓΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ


ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ «ΕΛΕΝΗ ΓΥΡΑ»

Η ΕΚΠΟΜΠΗ «ΜΑΥΡΟ – ΑΣΠΡΟ»

ΤΟΥ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥ ΚΑΝΑΛΙΟΥ ΕΤ3

Την Παρασκευή 11 Απριλίου 2008 η εκπομπή «Μαύρο-Άσπρο» του τηλεοπτικού καναλιού ΕΤ3 επισκέφτηκε την Στέγη Αυτιστικών Ατόμων «Ελένη Γύρα», στη Ζίτσα Ιωαννίνων, με αφορμή, αφενός, την προβολή της λειτουργίας του Πρότυπου Κέντρου Εκπαίδευσης και Διαβίωσης Ενήλικων Ατόμων με Αυτισμό στην Ελλάδα, που δίνει ανάσα ζωής τόσο στους ενοίκους όσο και στους γονείς τους, και αφετέρου την ανυπαρξία παρόμοιων δομών σε ολόκληρη την χώρα, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της κατάστασης των ατόμων με αυτισμό και την απόγνωση των οικογενειών τους. Το συνεργείο και η δημοσιογράφος της εκπομπής έλαβαν πλάνα από τον χώρο και από τα εκπαιδευτικά προγράμματα των ενοίκων, καθώς επίσης πήραν συνεντεύξεις από το προσωπικό. Η εκπομπή προβλήθηκε την Παρασκευή 18 Απριλίου 2008 από την ΕΤ3 στις 12:30 το βράδυ και σε επανάληψη το Σάββατο 19 Απριλίου στις 6:00 το πρωί.