Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2016

Όχι στην πλήρη απαξίωση της Δημοτικής Πινακοθήκης Ζίτσας





Σημαντική πολιτιστική, εκπαιδευτική και τουριστική επένδυση για την ιστορική κωμόπολη της Ζίτσας υπήρξε η ίδρυση Δημοτικής Πινακοθήκης, η οποία φιλοξενεί, μεταξύ άλλων και την πλούσια συλλογή με πίνακες και χαρακτικά του μεγάλου Ζιτσιώτη ζωγράφου Κώστα Μαλάμου.Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι απαιτήθηκαν αγώνες ετών και συντονισμένες προσπάθειες της πρώην Κοινότητας Ζίτσας και μετέπειτα ομώνυμου Δήμου για να γίνει, η Πινακοθήκη λειτουργεί το τελευταίο διάστημα αποσπασματικά μόνο και ανοίγει έπειτα από προσυνεννόηση για κάποια επίσκεψη με τον τοπικό γραμματέα της Κοινότητας. Κάπως έτσι, χάνεται η δυνατότητα αξιοποίησής της προς όφελος του πολιτιστικού και πνευματικού «γίγνεσθαι» της ίδιας της Ζίτσας.

Τα παραπάνω επισημαίνει με επιστολή του ο πρ. Πρόεδρος της Αδελφότητας Ζιτσαίων Λάμπρος Δρόσος, τονίζοντας την ανάγκη η Δημοτική Πινακοθήκη Ζίτσας να τεθεί σε πλήρη λειτουργία, «ως προωθημένος θύλακας πολιτισμού και παιδείας που θα δικαίωνε την ιστορία αυτού του τόπου και θα συντελούσε στην ανάπτυξή του».

Ολόκληρη η επιστολή του κ. Δρόσου έχει ως εξής:
 


14  Σεπτεμβρίου 2013 , ημέρα Σάββατο και ώρα 7 απογευματινή στη Ζίτσα στη μήτρα του Δήμου Ζίτσας και στην επώνυμη αυτή από παλιά καταξιωμένη κωμόπολη, κάτι σημαντικό, χωριστό και κορυφαίο για όλη την περιοχή συνέβαινε, η Δημοτική Πινακοθήκη της Ζίτσας άνοιγε τις πύλες της για να δεχθεί και να φιλοξενήσει τους επώνυμους και ανώνυμους επισκέπτες της που είχαν συρρεύσει εκεί με την ευκαιρία των εγκαινίων της .
Την παρουσία τους έδιναν οι Δημόσιες, Περιφερειακές και Δημοτικές αρχές, τα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων και Αθηνών, εκπρόσωποι των Ηπειρωτικών φορέων , οργανισμών και οργανώσεων και το μέγα πλήθος της ντόπιας και γειτονικής κοινωνίας.
Η Πινακοθήκη της Ζίτσας, ύστερα από έναν αγώνα ετών γίνεται μια πραγματικότητα για να λειτουργήσει εκεί ως προωθημένος θύλακας πολιτισμού και παιδείας, που θα  δικαίωνε την ιστορία αυτού του τόπου και θα συντελούσε στην ανάπτυξη του.
Οι χαιρετισμοί και οι αναφορές στο γεγονός μαζί και η αισθητική ανάκλαση των εικαστικών θεμάτων γεννούσαν κρυφές προσδοκίες και βράβευαν τη δωρεά του αείμνηστου Ζιτσιώτη ευπατρίδη και ζωγράφου  Κώστα Μαλάμου , ο οποίος το 1955 πραγμάτωνε το όνειρο του , δώριζε την πλούσια συλλογή του , 225 πίνακες και χαρακτικά επωνύμων δημιουργών( Τσαρούχης Κεφαλληνός , Δαγκλής , Μόραλης , Μαλάμος κ.α.) στην γενέτειρα του τη Ζίτσα με σκοπό να εκτίθενται μονίμως εκεί σε χώρο που θα  διαμορφωνόταν κατάλληλα. Στις 8 Μαρτίου του 1995  υπό την προεδρία του Δημήτρη Γιούνη το κοινοτικό Συμβούλιο αποδεχόταν την Δωρεά και  με το αριθμ. 48 πρακτικό του εξέφραζε τις ευχαριστίες του και τα συγχαρητήρια του προς τον καλλιτέχνη – δημιουργό . Στη συνέχεια ο Δήμος Ζίτσας το 2006 με το αριθμ 992 έγγραφο του προς τον δωρητή επικύρωνε την παλαιότερη αποδοχή της Κοινότητας εξέφραζε τα συγχαρητήρια του  κα αποφαινόταν πως ήταν κοινή βούληση Δήμου και Δωρητή οι πίνακες να εκτίθενται μόνιμα στη Ζίτσα στεγαζόμενοι στο πέτρινο κτίριο της πρώην Αστικής Σχολής που  θα διαμορφωνόταν κατάλληλα ,έτσι γεννήθηκε η έννοια και ίδρυση της Δημοτικής πλέον Πινακοθήκης Ζίτσας .
Οι συντονισμένες και επίμονες προσπάθειες της πρώην κοινότητας Ζίτσας και του μετέπειτα ομώνυμου Δήμου έφεραν το  αποτέλεσμα , το Δημόσιο μέσω της Περιφέρειας και των Υπουργείων Πολιτισμού και Εσωτερικών κατανόησαν και αποδέχθηκαν το εγχείρημα για την σκοπιμότητα του και την ωφελιμότητα του και προέβησαν στη χρηματοδότηση του , διατέθηκαν τότε από την φορολογία των Ελλήνων πολιτών σοβαρά ποσά , αγοράστηκε το πέτρινο διπλανό της Αστικής Σχολής κτίριο και τα δύο κτίρια μαζί ανακαινίστηκαν ,ενοποιήθηκαν και αποτέλεσαν μεταρρυθμισμένα και ανανεωμένα ένα πλήρους επάρκειας και καταλληλότητας εικαστικό χώρο για τη στέγαση και λειτουργία  της Δημοτικής Πινακοθήκης με την ευθύνη πάντα του Δήμου και την επιμέλεια της  άξιας κληρονόμου πλέον Έφης Μαλάμου, κόρης του Δωρητή.
Ο απόηχος των εγκαινίων, βρήκε την ανάκλαση του στο ευρύτερο περιβάλλον. Και για τον πρώτο τουλάχιστον καιρό τα πράγματα δείχνουν αισιοδοξία, η Πινακοθήκη με την μέριμνα του Δήμου και των ανθρώπων του εικαστικού περίγυρου έχει μπει  σε ρυθμούς λειτουργίας και με την παράλληλη προβολή η επισκεψιμότητα  της βαίνει αυξανόμενη , Σχολεία σύλλογοι , εκδρομικά πούλμαν και I.Χ. πυκνώνουν τις αφίξεις τους ,και είναι τούτα στοιχεία που προοιωνίζουν τη βιωσιμότητα και την ωφελιμότητα του εγχειρήματος.
Ωστόσο η ειδυλλιακή αυτή εικόνα δεν επρόκειτο να συνεχιστεί για πολύ , προφανώς το κομμάτι της λειτουργίας δεν είχε προϋπολογιστεί , αφού στις αρχές του 2015 η λειτουργία της πινακοθήκης μεταπίπτει σε καθεστώς αποσπασματικής λειτουργίας .




Οι πιστώσεις του Δήμου για την πληρωμή του μισθού της ταξινόμου – υπαλλήλου κινούνται με τη δική τους περιοδικότητα μέχρι και αδυναμίας εξεύρεσης  των. Οι περίοδοι λειτουργίας μικραίνουν ενώ οι περίοδοι αδράνειας μεγαλώνουν . Ήδη και από την 1η Σεπτεμβρίου του 2016 η πινακοθήκη παραμένει κλειστή και ανοίγει μόνο με τυχόν προσυνεννόηση για κάποια επίσκεψη χάριν προθυμίας του τοπικού γραμματέα της κοινότητας. Μια τέτοια όμως λειτουργία αποσπασματική και απαξιωτική συνάμα, το βέβαιο που φέρει μαζί της είναι η διαγραφή της από τον φτωχό χάρτη των εικαστικών χώρων της Ηπείρου . 
Και όλα τούτα τα θλιβερά και οδυνηρά συμβαίνουν από την αδυναμία εξεύρεσης και διάθεσης σε ετήσια βάση του ποσού των  6- 8 χιλιάδων € , όσα αντιστοιχούν γα την πληρωμή ενός στοιχειώδους μισθού γραμματέως – ταξινόμου και  για έξοδα συντήρησης καθαριότητας  και φωτισμού. Έτσι όμως αγόμεθα μπρός σε μια ζοφερή εικόνα , παράδοξη και μη αποδεκτή. Είναι βέβαιο  πως η οικονομική κρίση έχει φέρει ανατροπές και εκτροπές στους προγραμματισμούς και προϋπολογισμούς του Δήμου. Όμως ένας προϋπολογισμός της τάξεως του ενός εκατομμυρίου επτακοσίων χιλιάδων ευρώ (1.700.000 €) , όσος είναι και ο προϋπολογισμός του Δήμου δεν δικαιολογεί την αδυναμία εξεύρεσης και διάθεσης του παραπάνω ποσού ως ετήσια δαπάνη λειτουργίας της Πινακοθήκης ,  μια δαπάνη μικρή μεν για μια τέτοια  πολιτιστική επένδυση σ’ ένα τόπο που αντιστέκεται με πείσμα στη φθορά και την αλλοτρίωση, χωρίς ποτέ να συνταχθεί γι’ αυτόν ένα έστω τοπικό σχέδιο ανάπτυξης με βάση τα πολλαπλά πλεονεκτήματα που διαθέτει. Και είναι εδώ φανερό πως βαρύ πέφτει το χρέος στο νομικό πρόσωπο του Δήμου , αρμόδιο και για την πινακοθήκη, να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα προσδιορισμού λύσης του προβλήματος και να εισηγηθεί ανάλογα αναζητώντας ακόμα και τη θεμιτή συμπαράσταση φορέων . Κι ακόμα σε περίπτωση αδυναμίας επίλυσης το λόγο ας πάρουν πλέον η Περιφέρεια και τα υπουργεία Πολιτισμού και Εσωτερικών ως υπερκείμενα και αρμοδιότερα για την εξεύρεση βιώσιμης λύσης του προβλήματος.
Εξ’ άλλου στον κατ’ έτος καταμερισμό των δαπανών του κάθε δήμου προς τους οικισμούς  του από τα τακτικά και τεχνικά προγράμματα τον κυρίαρχο λόγο, πέρα από τις ανελαστικές δαπάνες του κάθε οικισμού, πρέπει να παίζει και η συνεισφορά του κάθε ενός οικισμού στην παραγωγή και προσμέτρηση του Εθνικού προϊόντος του. Και σ’ έναν οικισμό σαν τη Ζίτσα που διαθέτει σήμερα 3 οινοπαραγωγά εργοστάσια για να καλύψουν μια σταφυλοπαραγωγή χιλίων πεντακοσίων περίπου τόνων(1500), που παράγονται από χίλια τριακόσια στρέμματα αμπελώνων, και που εκτρέφει οκτώ χιλιάδες (8000) αιγοπρόβατα , συντηρεί επώνυμα Βυζαντινά-  Χριστιανικά μνημεία , καλύπτει όλες τις σχολικές βαθμίδες και εστία αυτιστικών ατόμων , είναι έδρα Δημοτικής Ενότητας και παραδόξως όχι Έδρα του ίδιου του Δήμου, δεν τον αφήνεις να φυλλορροήσει , στέκεσαι δίπλα του τον ενισχύεις και τον αναδεικνύεις ακόμα περισσότερο προς ωφέλεια πάντα  της τοπικής αλλά κα της ευρύτερης κοινωνίας αυτού του ακριτικού χώρου.
Ωστόσο υπάρχει και η αισιόδοξη πλευρά, με δεδομένη την αγαθή προαίρεση αλλά και την αγωνιστικότητα της Δημοτικής Αρχής για την αντιμετώπιση των κυρίαρχων προβλημάτων του Δήμου μεταξύ των οποίων και οι μορφωτικές και πολιτιστικές θαρρώ εστίες. Κρυφή είναι η ελπίδα των Ζιτσιωτών και της ενδοχώρας της, πως σύντομα η Δημοτική Πινακοθήκη Ζίτσας ως μια καινοτομία και πρωτοπορία του Δήμου θα εύρει  τους ρυθμούς της κανονικής της λειτουργίας και θα καταστεί πόλος πολιτισμού και παιδείας με συνέχεια και συμβουλή στην τουριστική και πολιτιστική ζωή του τόπου.  Κι ακόμα όλοι οι Ζιτσιώτες και φίλοι της Ζίτσας με βάση την ευαισθησία που έχουν δείξει ως τώρα για τα μνημεία του χώρου, ας επεκτείνουμε την συνδρομή  μας και προς την Πινακοθήκη λειτουργώντας ως μέλη ενός ομίλου φίλων και συνδρομητών της πινακοθήκης , αυτού του μοναδικού για όλο το Δήμο και το Νομό ανοικτού σχολείου θα είναι προς όφελος όλων μας και περισσότερο της νεότερης  γενιάς.
Όλοι μαζί Δήμος και δημότες ας δράσουμε αποτελεσματικά στην ανάσχεση και αναχαίτιση της παρακμής του τόπου μας και της χώρας μας.
Ο Λάμπρος Λαζ. Δρόσος είναι
πρώην  Πρόεδρος της Αδελφότητας Ζιτσαίων και συνεχίζει ως λειτουργός της Ηπειρωτικής Αποδημίας

Δεν υπάρχουν σχόλια: