ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΠΗ ΤΗΣ ΠΙΤΑΣ

ΤΣΑΪ - NOVOTEL

Την Κυριακή στις 30 Νοεμβρίου με τη φροντίδα της πάντα ακούραστης Ελένης Παπαδιαμάντη, έγινε η καθιερωμένη συγκέντρωση των γυναικών στο ξενοδοχείο NOVOTEL με δαπάνη της Αδελφότητας.
Η ευχάριστη αίθουσα του ξενοδοχείου σε συνδυασμό με την περιποίηση του προσωπικού και τα εκλεκτά εδέσματα που συνόδευαν τον καφέ και το τσάι, δημιούργησαν μια θαυμάσια ατμόσφαιρα για επικοινωνία και κουβεντούλα.
Η συμμετοχή ήταν η αναμενόμενη. Σίγουρα είναι μια ωραία εκδήλωση που σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να ατονήσει, αλλά αντίθετα να γίνει προσπάθεια μεγαλύτερης κινητοποίησης και επιτυχίας.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΣΑΪ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΤΣΑΪ

Αγαπητές συγχωριανές

Σας πληροφορούμε ότι η Αδελφότητά μας ύστερα από πρόταση της Αντιπροέδρου κας Ελένης Παπαδιαμάντη αποφάσισε να διοργανώσει προς τιμή όλων των συγχωριανών γυναικών τσάι, όπως έκανε και τα προηγούμενα χρόνια στο ξενοδοχείο NOVOTEL.
Έτσι λοιπόν καλεί όλες τις συγχωριανές να παρευρεθούν στη συγκέντρωση την Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2008 από τις 5 μ.μ μέχρι στις 9 μ.μ στο NOVOTEL.
Είναι μια καλή ευκαιρία να βρεθούμε και να τα πούμε από κοντά ξεφεύγοντας έστω και για λίγο από τις καθημερινές έγνοιες
Για την καλύτερη διοργάνωση και εξυπηρέτηση παρακαλούμε να επικοινωνήσετε :
1. την κ. Ελένη Παπαδιαμάντη στο τηλέφωνο 210 7701423
2. την κ. Κατερίνα Καραμίχου τηλ.210 7224502
3. Την κ. Ρούλα Αθανσίου τηλ. 210 9923839
4. Τον κ. Αθανάσιο Παπαπάνο τηλ. 210 6548100

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Το e-mail για επικοινωνάι και αποστολή κειμένων για την εφημερίδα είναι :
tseliosgia@in.gr

ΑΡΤΟΚΛΑΣΙΑ ΣΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ Ειδικά για τον Λευτέρη Μαγκλογιάννη)

Ειδικά για τον Λευτέρη Μαγκλογιάννη στην Αμερική

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΦΟΡΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

Μελετώντας ενδελεχώς την πρόταση του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης ( Ι.Τ.Α) της Κ.Ε.Δ.Κ.Ε που αφορά τη νέα δομή της Α/θμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τις νέες χωρικές ενότητες η οποία προβλέπει για το νομό Ιωαννίνων 8- 9 δήμους , το Διοικητικό Συμβούλιο της Αδελφότητας Ζιτσαίων Ηπείρου ύστερα από τεκμηριωμένη πρόταση , την οποία σας κοινοποιούμε, του μέλους της Αδελφότητας , πρώην Γ. Γραμματέα της Π.Σ.Ε κ. Λάμπρου Δρόσου αντιπροτείνει οι τέσσερεις Δήμοι Μολοσσών, Ευρυμενών, Ζίτσας και Εκάλης να συναποτελέσουν το νέο Δήμο και να προσαρτηθούν σ’ αυτόν όλα τα δημοτικά Διαμερίσματα που ανήκαν από παλιά στη Διοικητική Περιφέρεια της Ζίτσας, εκτιμώντας πως όλη αυτή η περιοχή έχει εδαφική συνέχεια , κοινωνική ομοιογένεια και συνάφεια, έχει εδραιωμένη τοπική συνείδηση για τους κατοίκους της και διαθέτει σοβαρά στοιχεία και προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός Δήμου ισχυρού, ικανού να αποκτήσει τη δική του αυτοτέλεια και να προσφέρει στους δημότες του έργο ανάλογο με αυτό που πολιτεία και πολίτες αναμένουν από το Δήμο του Μέλλοντος.



Για το Δ.Σ
Ο Πρόεδρος

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΝΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΠΑΔΙΣΤΡΙΑΣ ΙΙ

Ο Δήμος Ζίτσας μπρος στην πρόκληση για τη νέα δομή της Α/θμιας
Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους Δήμους του μέλλοντος

Ήδη με εντολή της Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ι. Τ.Α.) έχει Συντάξει και καταθέσει αρμόδια την πρότασή του για τη νέα δομή της Α/θμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τις νέες χωρικές ενότητες για όλη τη χώρα.
Η μελέτη - πρόταση του Ι.Τ.Α. προβλέπει για το νομό Ιωαννίνων 8 ή 9 δήμους, διαφορά που προκύπτει από το αν στο Λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων για το οποίο συντάσσεται ήδη το ρυθμιστικό του σχέδιο, το οποίο σχέδιο και αποτελεί γενναία χωροταξική παρέμβαση, θα λειτουργήσουν εκεί ένας ή δύο Δήμοι.
Η όλη πρόταση για την επικράτεια συντάχθηκε στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής μας αντίληψης και κάτω από την αίσθηση ότι το ζητούμενο είναι η δημιουργία νέων δήμων, ισχυρών μονάδων Τ.Α. ικανών να οργανώσουν τις τοπικές κοινωνίες, να προστατεύσουν και αυξήσουν τον τοπικό πλούτο, να παρέξουν στους πολίτες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου και να καταστούν οι ίδιοι από μόνοι τους και για τον τόπο τους αυτόνομοι οργανισμοί προκοπής και κύτταρα ανάπτυξης του εθνικού χώρου.
Μπούσουλας στο σημείο αυτό η γενναία παρέμβαση του Ι. Καποδίστρια στα 1998. η οποία μπορεί να μην απέδωσε τα αναμενόμενα εκ του λόγου ότι δεν στηρίχθηκε επαρκώς από την πολιτεία έδωσε όμως άλλη διάσταση και άλλο περιεχόμενο στη λειτουργία των τοπικών κοινωνιών, ως και η ευρωπαϊκή εμπειρία και πρακτική.
Η νέα δομή της Τ.Α. περιορίζει τους Δήμους από 800 σε 380 ή και 400 με κατάργηση όλων των κοινοτήτων. Ο Δήμος Ζίτσας, Διοικητικό Κέντρο από τον 19ο αιώνα ακόμα, καλείται να συναποτελέσει με τους Δήμους Εκάλης, Ευρυμενών, Μολοσσών και Πασσανώνος την 5η ενότητα Δήμων του Νομού,
Ο Δήμος Ζίτσα ς με τη δική του ιστορία από παλιά δεν μπορεί να σταθεί αρνητικά στην επιχειρούμενη μεταρρύθμιση, οφείλει όμως να επισημάνει τις αδυναμίες και τα αρνητικά σημεία αυτής της σύνθεσης για το νέο δήμο και να επιμείνει στις απόψεις του μαχητικά και αγωνιστικά με όποιες συνεργασίες με τους άλλους δήμους της ενότητας ήθελαν ευοδωθεί για την εξάλειψη όλων των αδυναμιών και αρνητικών παραμέτρων όπως παρατίθενται στη συνέχεια.






Κριτήρια

Τα κριτήρια στα οποία στηρίχθηκε η πρόταση για την 5η ομάδα όπως ίσχυσε γενικότερα είναι α) πληθυσμιακά. β) κοινωνικά, γ) ιστορικά και δ) γεωγραφικά.
Για τη συγκεκριμένη ενότητα η πληθυσμιακή εικόνα είναι η ακόλουθη:
α/α ΔΗΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ
ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ
1 Δήμος Εκάλης 1.650 6
2 Δήμος Ζίτσας 1.803 4
3 Δήμος Ευρυμενών 1.166 7
4 Δήμος Μολοσσών 1.893 19
5 Δήμος Πασσαρώνος 8.412 16
ΣΥΝΟΛΟ 14.924


Από τον παραπάνω πίνακα αβίαστα προκύπτει ότι το μεγαλύτερο πληθυσμιακό δυναμικό της ενότητας 5, πλέον του ημίσεως του συνόλου διαθέτει ο Δήμος Πασσαρώνος και ειδικότερα Το Δ.Δ. Ελεούσας, έδρα του Δήμου, για το λόγο ότι η Ελεούσα είναι ένα από τα περιαστικά κέντρα της πόλης των Γιαννίνων με την οποία βρίσκεται σε άμεση εδαφική και δομική συνέχεια και κατά τεκμήριό σε λειτουργική αλληλεξάρτηση.
Εύλογα τώρα γεννιέται το ερώτημα τι είναι ωφελιμότερο και ανταποκρίνεται περισσότερο προς την πρόταση, να μείνει η Ελεούσα της Πασσαρώνoς με τη δική της ενδοχώρα ως μέρος του νέου δήμου ή να υπαχθεί στον έναν ή στον έναν από τους δύο Δήμους του Λεκανοπεδίου των Γιαννίνων

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια ενότητα με δύο τύπους κοινωνιών, αστικού και ορεινού. Ο αστικός πληθυσμός της Πασσαρώνος δραστηριοποιείται σε μια έκταση πολύ μικρότερη από αυτή των 135.275 km2 (οφείλουμε να αφαιρέσουμε την έκταση των Γραμμενοχωρίων, που δεν ανήκει οργανικά στην Πασσαρώνα και έχει χαρακτήρα ημιορεινό), ενώ, ο πληθυσμός των 6.512 μικρότερος του ημίσεως που καλύπτει και τους 4 άλλους δήμους δραστηριοποιείται σε μια έκταση 430.288 km2. Η πυκνότητα των κατοίκων της Ελεούσας, έδρας του Δήμου Πασσαρώνος, περιαστικού χώρου εμφανίζεται 7 /πλάσια της κοινωνίας του ορεινού χώρου της 5ης ενότητας.



Έτσι, σύμφωνα και με τα όσα διαλαμβάνονται στην πρόταση ο προγραμματισμός ανάπτυξης του νέου Δήμου στο μοντέλο που αναζητείται θα είναι δυσχερής και θα φέρει μαζί του σπέρματα διχασμού για το λόγο ότι διαφορετικοί τύποι κοινωνιών έχουν και διαφορετικές προτεραιότητες και γεννιούνται αντιπαλότητες. Πέραν δε από τα παραπάνω σε περίπτωση παραμονής της Πασσαρώνας στην 5" ενότητα και του πλέον ή πιθανού
ορισμού της Ελεούσας ως έδρας του νέου Δήμου είναι φανερό ότι τούτο θα δρούσε ελκυστικά προς του Δημότες του νέου Δήμου και θα τους παρωθούσε να μετακινηθούν στην πόλη των Γιαννίνων., ματαιώνοντας έτσι κάθε προσπάθεια αποκέντρωσης και ανασυγκρότησης των χώρων των άλλων 4 Δήμων της Ενότητας.
Με τα παραπάνω δεδομένα γίνεται σαφές ότι με τα πληθυσμιακά και μόνο κριτήρια η θέση της Πασσαρώνας (Ελεούσας) βρίσκεται εντός του Λεκανοπεδίου των Ιωαννίνων και όχι εντός της 5ης Ενότητας.

Γεωγραφικά κριτήρια

Όλη η ενότητα πλην της περιοχής της «καθ’ αυτό » Πασσαρώνας εμφανίζει μία ομοιόμορφη ορεινότητα, έχει ευχερή προσβασιμότητα σε όλα τα Δ. Διαμερίσματα με διακριτά διοικητικά όρια.
Η περιοχή καλύπτεται με πληρότητα με αυτοτελές ταχυδρομικό και τηλεπικοινωνιακό δίκτυο και δίκτυο της Δ.Ε.Η.
Όλοι οι οικισμοί έχουν τη δική τους αναγνωρισιμότητα και προσφέρονται για τη λειτουργία κύριας γραμμής ενδοδημοτικής συγκοινωνίας.


Αναπτυξιακά Κριτήρια
Υπάρχει πρόσφορο έδαφος για επιχειρησιακές δραστηριότητες.
Στην περιοχή εκτρέφεται μεγάλος αριθμός αιγοπροβάτων και βοοειδών, ο οποίος μπορεί να αυξηθεί θεαματικά αν υπάρξουν τα ανάλογα κίνητρα.
Η περιοχή διαθέτει τρία οινοποιητικά εργοστάσια που οινοποιούν κατ' έτος 800 τόνους σταφυλιών.
Λειτουργούν σύγχρονες τουριστικές εγκαταστάσεις στη Ζίτσα, Δεσποτικό και Λίθινο και η περιοχή διαμορφώνει προοπτική περαιτέρω τουριστικής προόδου και ανάπτυξης.


Επικουρικά Στοιχεία
Παιδεία : Όλη η ενότητα καλύπτεται πλήρως από Δημόσια σχολεία Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης. Στη Ζίτσα λειτουργεί Μαθητική Εστία και μονάδα αυτιστικών ατόμων.
Υγεία: Στο Δήμο Μολοσσών λειτουργεί Κέντρο Υγείας με τμήματα ειδικοτήτων. Στη Ζίτσα και σε άλλα τοπικά διαμερίσματα λειτουργούν Τοπικά Ιατρεία.
Ο Δήμος Ευρυμενών βρίσκεται στη διαδικασία ανέγερσης εργατικών πολυκατοικιών.

Κοινωνικά Κριτήρια
Η σχετική πρόταση του Ι.Τ.Α. αναφέρει στο σχετικό κεφάλαιο «Οι νέες ενότητες πρέπει να αντιστοιχούν σε κοινωνικά συμπαγείς κατά το δυνατόν περιοχές με κοινές όσο μπορεί πολιτισμικές παραδόσεις και έθιμο»
Η συγκεκριμένη περιοχή, που καλύπτει σήμερα από τους Δήμους Μολοσσών, Ευρυμενών και Ζίτσας μαζί με το πλείστον μέρος του Δήμου Eκάλης και της περιοχής των Γραμμενοχωρίων ανταποκρίνεται με πληρότητα στο κριτήριο αυτό της πρότασης.
Από την εποχή της Τουρκοκρατίας ακόμα και στη συνέχεια του νέου κράτους αναπτύχτηκαν εδώ σ' αυτή την περιοχή δίαυλοι επικοινωνίας των πολιτών μέσ’ από καθιερωμένες συλλογές πρακτικές, ομαδικές εκδηλώσεις και εορτές, δίνοντας έτσι την ευκαιρία να αναπτυχθούν μεταξύ τους, και σταδιακά, κοινά ήθη και έθιμα, να γεννηθούν σχέσεις δεσμοί και συγγένειες, να αποκτηθεί ενιαία λαϊκή παιδεία και να γεννηθεί σε όλους το αίσθημα της εντοπιότητας και της κοινής καταγωγής και συνείδησης, που δεν συνέχεται στον εδαφικό χώρο της Πασσαρώνας.

Ιστορικά Κριτήρια
Όλη σχεδόν η περιοχή της 5ης ενότητας πλην της Πασσαρώνας βρίσκεται σε μια αντιστοιχία με την άλλοτε Επαρχία Κουρέντων («vεχιγιέ Κουρέντων» κατά την τουρκική έκφραση), η οποία είχε βιωθεί και βιώνεται ως ενιαία διοικητική περιοχή με Υποδιοίκηση, Ειρηνοδικείο, Αγρονομείο, ταχυδρομείο, τηλεγραφείο Συμβολαιογραφείο και άλλες υπηρεσίες, που και σήμερα λειτουργούν στην Ζίτσα, η οποία ανέκαθεν ήταν το Διοικητικό Κέντρο της περιοχής.
Στη διάρκεια του 19ου αιώνα λειτούργησαν εδώ σπουδαία σχολεία με τη δική τους συνεισφορά στην εθνική αφύπνιση και συνέxεια στον απελευθερωτικό αγώνα. Στους απελευθερωτικούς αγώνες του 1912-13 η περιοχή είχε το δικό της κομιτάτο και στη γερμανική κατοχή 1941-1944 έδωσε το δικό της παρόν στον αντιστασιακό αγώνα.


Όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα ακόμη στοιχεία είναι σαφές ότι ενισχύουν την αίσθηση των πολιτών ότι η περιοχή υπήρξε και είναι ενιαία, ως εδαφική και κοινωνική συνέχεια, έτοιμη να λειτουργήσει κάτω από ενιαία Αυτοδιοίκηση.

ΣΥΝΟΨΗ -ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Από όσα με τις παραπάνω θέσεις αναδεικνύονται ως κριτήρια για τη σύνθεση της 5ης ενότητας Δήμων του Νομού Ιωαννίνων
προκύπτει
ότι η σύνθεση της 5ης ενότητας όπως βέβαια και των άλλων ενοτήτων το μόνο σταθερό κριτήριο στο οποίο στηρίχθηκε είναι το πληθυσμιακό αφού σε κανένα σημείο της πρότασης δεν φαίνεται οι συντάκτες της να εξειδίκευσαν και κατονόμασαν κάποιο από τα άλλα κριτήρια.
Προφανώς εδώ το ρόλο έπαιξε το πληθυσμιακό στοιχείο της Πασσαρώνας 8.412 έναντι 6.512 των άλλων τεσσάρων Δήμων.
Ωστόσο αν έτσι συμβαίνει το πληθυσμιακό στοιχείο δεν αποτελεί πανάκεια και μάλιστα όταν τα άλλα στοιχεία συνηγορούν για μια ενότητα χωρίς την Πασσαρώνα η οποία έχει ειδική βαρύτητα στη σύνθεση ενός περιαστικού Δήμου προσέτι δε ότι και από μόνη της θα μπορούσε να παραμείνει ως έχει Δήμος με πληθυσμό 8.412, ενώ μετέχοντας στη σύνθεση της 5ης ενότητας αποτελεί στοιχείο ετερόκλητο.
Η αντιπρότασή μας είναι οι τέσσερεις Δήμοι της Ενότητας Μολοσσών, Ευρυμενών, Ζίτσας και Εκάλης να συναποτελέσουν το νέο Δήμο και να προσαρτηθούν σ' αυτόν όλα τα δημοτικά Διαμερίσματα που ανήκαν από παλιά στη Διοικητική Περιφέρεια της Ζίτσας.
Εκτιμούμε πως όλη αυτή η περιοχή έχει εδαφική συνέχεια και κοινωνική ομοιογένεια και συνάφεια. έχει εδραιωμένη τοπική συνείδηση για τους κατοίκους της και διαθέτει σοβαρά στοιχεία και προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός Δήμου ισχυρού ικανού να αποκτήσει τη δική του αυτοτέλεια και να προσφέρει στους δημότες του έργο ανάλογο με αυτό που Πολιτεία και πολίτες αναμένουν από το Δήμο του Μέλλοντος.
Λάμπρος Δρόσος
Πρώην Γ. Γραμματέας της Π.Σ.Ε

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗ ΖΙΤΣΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ

(23 Αυγούστου 2008)

Αποκαλυπτήρια-Επιμνημόσυνη δέηση

Χαιρετισμός Προέδρου Αδελφότητας

Ολιγόλεπτοι χαιρετισμοί επισήμων

Πανηγυρικός από τον κ. Φωτίου Απόστολο, φιλόλογο καθηγητή

ΟΜΙΛΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΦΩΤΙΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟΝ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

Ευσεβές ακροατήριο

Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχτηκα την πρόταση του προέδρου της αδελφότητας Ζιτσαίων της Αθήνας να είμαι εγώ αυτός που θα μιλήσει σήμερα στα αποκαλυπτήρια της προτομής του Πατροκοσμά, και τούτο γιατί, όταν πρόκειται να ασχοληθώ με τέτοιες αείμνηστες φυσιογνωμίες , το θεωρώ όχι μόνο υποχρέωσή μου, αλλά και σαν κάτι να με παροτρύνει από μέσα μου, σαν κάτι να με προστάζει.

Και δεν είναι λίγος ο Πατροκοσμάς. Είναι ο γίγαντας της νεότερης χριστιανοσύνης, είναι ο μεγάλος προεπαναστατικός διαφωτιστής του δούλου Γένους, ο πνευματικός «ήλιος» της σκλαβωμένης Ελλάδας.

Είναι ο Νεομάρτυρας, ο Ιεραπόστολος, ο Εθναπόστολος, ο Χρισταπόστολος, ο Προφηταπόστολος, ο Διδαχαπόστολος, ο Εθνομάρτυρας !

Αυτές όλες οι προσωνυμίες, μοναδικές για άνθρωπο, δείχνουν ακριβώς και το μέγεθος της προσωπικότητάς του !!

Αλλά ως εδώ αυτά.

Γεννήθηκε στο Μεγάλο Δέντρο της Αιτωλίας το 1714, ένα χωριό στο οποίο σώζονται ακόμα τα χαλάσματα του σπιτιού του. Είναι όμως γόνος Ηπειρωτικής καταγωγής, γιατί οι γονείς του ήταν Ηπειρώτες και μάλιστα από κάποιο χωριό των Γραμμενοχωρίων, που αναγκάστηκαν να αυτοεξοριστούν λόγω των τουρκικών πιέσεων και αρχικά να πάνε στη Σκουλικαριά της Άρτας και το 1700 να μετοικήσουν στο Απόκουρο της Αιτωλίας. Στο χωριό Ταξιάρχης γεννήθηκε ο μεγαλύτερος αδελφός του ο Χρύσανθος, ο μετέπειτα ιερομόναχος και σχολάρχης σ τη Νάξο. Από τον Ταξιάρχη πήγαν στο Μεγάλο Δέντρο, όπου , όπως είδαμε γεννήθηκε ο Πατροκοσμάς. Επαγγελματικά οι γονείς του ασχολούνταν με την υφαντική τέχνη, κοινά ανυφαντήδες και γι’ αυτό ο πατέρας του πήρε και το παρατσούκλι «Ανυφαντής». Το βαφτιστικό όνομα του Πατροκοσμά ήταν Κωσταντίνος, αλλά όταν έγινε ιερομόναχος μετονομάσθη σε «Κοσμάς» έχοντας το πρώτο γράμμα του ονόματός του το «Κ».

Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο Μεγάλο Δέντρο και σε ηλικία 20 ετών εγκατέλειψε τον αργαλειό και την υφαντική τέχνη, που έμαθε από τους γονείς του, και από την ηλικία αυτή αρχίζει η πνευματική του πορεία. Καταλήγει σε ηλικία 29 ετών στο Άγιο Όρος, στην Αθωνική Πολιτεία για να συνεχίσει τις σπουδές του. Εδώ στην Αθωνιάδα Σχολή, εξοπλίζεται άριστα θεολογικά, φιλοσοφικά και φιλολογικά από τους μεγάλους διδασκάλους του Γένους, τον Παναγιώτη Παλαμά, τον Ευγένιο Βούλγαρη, το Νικόλαο Τζαρτζούλιο και το Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη.

Σε ηλικία 45 ετών χειροτονήθηκε ιερομόναχος και πρεσβύτερος στην Ιερά Μονή Φιλοθέου, όπου εδώ πήρε και το όνομα «Κοσμάς». Ένα χρόνο αργότερα πήρε τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψει το Άγιο Όρος για να διδάξει τους σκλαβωμένους αδερφούς του, τους δυστυχείς ομοεθνείς του, να τους διατηρήσει Έλληνες. Με τις ευλογίες των Αγιορειτών πατέρων και την άδεια του Οικουμενικού Πατριάρχη περιόδευσε από άκρου σε άκρο τη σκλαβωμένη Ελλάδα και κήρυττε Ορθοδοξία και Ορθοπραξία. Με τα κηρύγματά του αφύπνισε το υπόδουλο Έθνος και με υπεράνθρωπες προσπάθειες επανέφερε τους Έλληνες στο σωστό δρόμο. Περιόρισε και απέτρεψε τους εξισλαμισμούς και πολλούς εξισλαμισμένους τους επανέφερε στο Χριστιανισμό. Γνώριζε ότι το μεγάλο όπλο γι’ αυτή την προσπάθεια ήταν το σχολείο, γι’ αυτό όπου κι αν επήγαινε σχολείο συμβούλευε τους πιστούς να λειτουργήσουν , γιατί, όπως έλεγε χαρακτηριστικά: «Οι Έλληνες πρέπει να ομιλούν ελληνικά και μόνο ελληνικά, γιατί η Εκκλησία μας είναι εις την ελληνικήν, η Αγία Γραφή είναι γραμμένη εις την ελληνικήν και το γένος μας είναι ελληνικόν». Και συνεχίζει: «Καλύτερα, αδερφέ μου, να έχεις σχολείο ελληνικό στη χώρα σου, παρά βρύσες και ποτάμια, γιατί οι βρύσες ποτίζουν το σώμα, το δε σχολείο ποτίζει την ψυχήν και γιατί σαν μάθει το παιδί σου γράμματα, τότε λέγεται άνθρωπος»! και δεν είχε άδικο!

Ίδρυσε 10 ελληνικά σχολεία, 200 ακόμη για κοινά γράμματα και άλλα 1100 περίπου, όπου διδάσκονταν ανάγνωση και γραφή. Έχτισε ακόμη και εκκλησίες και η φράση του «γκρεμίστε εκκλησίες και χτίστε σχολειά», δεν έρχεται σε αντίθεση με τις χριστιανικές του περιοδείες, αλλά δείχνει το πόσο βαθιά και διορατικά έβλεπε την ουσία της αφύπνισης του δούλου Γένους και ποιο ήταν το βασικό όπλο αυτής της αφύπνισης.

Τις ιδέες του και τα κηρύγματά του θ’ ακούσει και θα θ’ ασπαστεί και ο Ρήγας Φερραίος, ο φλογερός προεπαναστατικός ποιητής που μαζί με το συμπατριώτη μας, τον ιατρό Νικολίδη, και άλλους συντρόφους θα βρουν τραγικό θάνατο από τους Τούρκους. Χωρίς τον πατροκοσμά Φιλική Εταιρεία δεν θα ιδρύονταν και 1821 και επανάσταση δε θα έβλεπαν το ξεκίνημά τους.

Άλλη μία βασική του επιδίωξη ήταν οι Χριστιανοί να μη κάνουν τα παζάρια τους τις Κυριακές, αλλά το Σάββατο, αργία των Εβραίων, που με δόλιο και ιδιοτελή σκοπό είχαν επιβάλει οι Εβραίοι και αυτή του η επιδίωξη τον έφερε σε ρήξη μαζί τους με αποτέλεσμα να σχεδιάσουν την εξόντωσή του, όπως φαίνεται από αυτή εδώ την επιστολή , που έστειλε στον αδελφό του Χρύσανθο στις 2 Μαρτίου του 1779.

«…… περιόδευσα πολλές επαρχίες της Ελλάδας και ίδρυσα σχολεία…. (και κλείνει με τα εξής λόγια): Δέκα χιλιάδες χριστιανοί με αγαπώσι και ένας με μισεί. Χίλιοι Τούρκοι με αγαπώσι και ένας όχι τόσον. Χιλιάδες Εβραίοι θέλουν το θάνατό μου και ένας όχι».

Ποιος αμφισβητεί την προφητική εξόντωσή του, αφού ο ίδιος ο πατροκοσμάς ζωγραφίζει και κατονομάζει τους ηθικούς αυτουργούς του απαγχονισμού του;

Οι περιοδείες του ήταν τρεις:

Η πρώτη από το 1760 ως το 1763, η δεύτερη από το 1763 ως το 1774 και η Τρίτη από το 1775 ως το 1779, που θα βρει τραγικό θάνατο. Σε όλες αυτές τις περιοδείες κήρυττε με πάθος και επισκέφτηκε όλα τα μέρη της Ελλάδας, διανύοντας χιλιάδες χιλιόμετρα! Σε πολλές περιπτώσεις αντιμετώπισε δυσκολίες, προβλήματα και διώξεις.

Η Ζίτσα είχε την τιμή και τη χάρη να δεχτεί τον ταπεινό ρασοφόρο δυο φορές στη δεύτερη και την Τρίτη του περιοδεία. Ίδρυσε εδώ σ’ αυτό το χώρο σχολή το «Δασκαλειό», όπως το ονομάζουμε εμείς οι Ζιτσιώτες μέχρι σήμερα από τις προσφορές των γυναικών, από τα χρυσά και ασημένια στολίδια τους.

Κήρυξε εδώ στη Ζίτσα εκεί που είναι το εικόνισμά του, δίπλα από το Αστυνομικό Τμήμα, στη Λούτσα απέναντι από το τότε αμπέλι του Γκανιάτσα και στον Άγιο Νικόλαο του Μικρού Μαχαλά. Το πέρασμά του από δω τον είχε ικανοποιήσει αφάνταστα και γι’ αυτό χρησιμοποιούσε τη Ζίτσα με το μοναστήρι της ως ησυχαστήριο και ως ορμητήριό του για επισκέψεις και κηρύγματα σε γειτονικά μέρη. Παράλληλα οι πάμπολλες προφητείες του έχουν σφραγίσει την αγιότητά του και αποδεικνύουν τη θεία πρόνοια στις σκέψεις του και την αγνότητά του.

Ενδεικτικά θα αναφερθώ σε μερικές απ’ αυτές για την επιβεβαίωσή τους, για τον προφήτη των σκλάβων, για το σωτήρα της πίστης και της Πατρίδας.

«Ενενήντα εννιά φορές με τα όπλα και μία με την πέννα θα έρθει το ποθούμενο»! εννοώντας την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Μήπως έτσι δεν έγινε;

«Θα ‘ρθει καιρός που οι κλέφτες και οι άρπαγες θα φύγουν από τα βουνά και θα κατοικούν, θα κλέβουν στις πόλεις» Μας εκπλήσσει η ακρίβεια της προφητείας του.

«Θα ‘ρθει καιρός, που οι άνθρωποι θα ομιλούν από ένα μακρινό μέρος σε άλλο σαν να ‘ναι σε διπλανά δωμάτια π.χ από την Πόλη στη Ρωσία». Ποιος δεν καταλαβαίνει ότι αυτό είναι το τηλέφωνο;

«Θα ‘ρθει καιρός, που οι πεθαμένοι θα ομιλούν και οι ζωντανοί θα τους βλέπουν». Να το μαγνητόφωνο και η τηλεόραση.

«θα ‘ ρθει καιρός ….»

«θα ‘ ρθει καιρός ….»

«θα ‘ ρθει καιρός ….»

Κλείνω τις προφητείες του με αυτή , που έχει σχέση με τον Αλή-πασά.

Όταν τον ρώτησε ο Αλής, αν θα πάει στην Πόλη {Κωνσταντινούπολη} , ο πατροκοσμάς του είπε: «Και στην Πόλη θα πας, αλλά με κόκκινα γένεια»! και πράγματι πήγε το κομμένο κεφάλι του με τα γένεια του ματωμένα!..

Δε θα σας κουράσω περισσότερο. Στέκομαι τώρα στο μαρτυρικό του τέλος: Στο Μπεράτι της Αλβανίας ο Κουρτ-πασάς του δωρίζει ένα φορητό άμβωνα για να τον χρησιμοποιεί στα κηρύγματά του. Περιέρχεται σχεδόν όλες τις πόλεις και τα χωριά της Αλβανίας και της Β. Ηπείρου. Στα τέλη του 1778 ή τις αρχές του 1779 επισκέφτηκε ξανά τα Γιάννινα. Όμως εδώ οι Εβραίοι των Ιωαννίνων τον συκοφάντησαν ότι είναι όργανο της Ρωσίας και οι Τούρκοι του απαγόρευσαν να κηρύξει μέσα στην πόλη. Ακόμη και οι Ενετοί, ωε καθολικοί, τον κατασκόπευαν και τον θεωρούσαν ένα αγκάθι στην επέκταση του καθολικισμού τους.

Κήρυξε όμως έξω από την πόλη, πήγε στη συνέχεια στην Πάργα, γυρίζει και πάλι στα Γιάννινα, αλλά και νέα αντίδραση από τους Εβραίους, γιατί προέτρεπε τους χριστιανούς να μεταφέρουν το παζάρι από την Κυριακή στο Σάββατο, αργία των Εβραίων. Ίδια περίπτωση μ’ αυτή της Λάρισας.

Πηγαίνοντας προς το Τεπελένι κι ενώ εκήρυττε προς τα πλήθη, άνθρωποι των Εβραίων και των κοτζαμπάσηδων του επιτέθηκαν και το παράδοξο σώθηκε από τη μητέρα του Αλή –πασά , τη Χάμκω, που τον πήρε στο σπίτι της!.. Εδώ είπε και την περίφημη προφητεία του στον Αλή, όταν τον ρώτησε : «Αν θα πάει και στην Πόλη»!

Ό,τι όμως δεν κατόρθωσαν οι Εβραίοι να κάνουν στο Τεπελένι, το έκαναν λίγες μέρες αργότερα . Έδωσαν στον Κουρτ-πασά του Βερατίου 25000 γρόσια για να τον φονεύσουν.

Ο Κουρτ-πασάς, χρησιμοποιώντας ένα φοροεισπράκτορα που κατηγόρησε τον πατροκοσμά ως αίτιο της μείωσης των φόρων, γιατί απασχολούσε τους ραγιάδες με τα κηρύγματά του κι έτσι παραμελούσαν τις καλλιέργειές τους, του στήνουν ενέδρα, πληρωμένα κακοποιά στοιχεία, τον συλλαμβάνουν, τον απαγχόνισαν στις 24 Αυγούστου του 1779, ημέρα Σάββατο, σημαδιακό αυτό το Σάββατο σαν μέρα, και μετά τον έρριξαν στον Άψο ποταμό, όπου τον βρήκε ένας παπάς και τον έθαψε στο Κολλικόντασι της Β. Ηπείρου, στο χωριό που τον κρέμασαν.

Έτσι με αυτόν τον μαρτυρικό θάνατο τερματίζει την επίγεια ζωή του ο μεγάλος αυτός ιερομόναχος και μοναδικός Έλληνας. Πριν όμως τον κρεμάσουν είπε τα εξής: «Διήλθομεν δια πυρός και ύδατος και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν». Στο σημείο της ταφής του και ύστερα από 30 χρόνια ο Αλή- πασάς έχτισε εκκλησία προς τιμή του και το καταπληκτικότερο είχε δώσει παραγγελία να φιλοτεχνήσουν ασημένια κεφαλή του πατροκοσμά και όταν του την παρέδωσαν, τη χάιδεψε τρεις φορές με τα γένεια του. Αυτό δυσαρέστησε τους μουσουλμάνους και τότε τους είπε: «Φέρτε μου ένα μουσουλμάνο σαν αυτόν τον χριστιανό να του φιλήσω και τα πόδια»!

Η αγιοποίησή του έγινε στις 20 Απριλίου του 1961 από τον συμπατριώτη μας Οικουμενικό πατριάρχη Κων/λεως Αθηναγόρα του Α΄

Τέλος μία από τις πιο αυθεντικές και η παλαιότερη από τις εικόνες (αγιογραφίες) του πατροκοσμά βρίσκεται στην εκκλησία μας, τον Άγιο Νικόλαο, φιλοτεχνημένη το 1769 από ανώνυμο αγιογράφο!

Ισαπόστολε , πατροκοσμά της Ρωμιοσύνης

η προτομή σου, που στήθηκε εδώ είναι ένα

δείγμα αγάπης, σεβασμού και εκτίμησης

στην αγιότητά σου και στην ανυπολόγιστη

ελληνοχριστιανική σου προσφορά.

Εξαιτούμενοι δε τις εξ ουρανού ευλογίες σου

και την προς τον Ύψιστο μεσιτεία σου υπέρ υγείας, ειρήνης

αλλά και ευημερίας του Έθνους μας, ευλαβώς ανακράζομεν:

Αιωνία σου η μνήμη !

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΥ ΖΙΤΣΑΣ

Το καλοκαίρι άνοιξε προσωρινά της πύλες της η Πινακοθήκη Χαρακτικής . Για 4 ώρες καθημερινά (2 το πρωί και 2 το απόγευμα) οι επισκέπτες μπορούσαν να θαυμάσουν την πλούσια συλλογή , με έργα των σπουδαιότερων Ελλήνων καλλιτεχνών (Α.Τάσσος, Γ.Κεφαλληνός, Δ.Γιαννακούδης, Κ.Γραμματόπουλος, Κ.Μαλάμος, Ι.Μητσέα-Μαλάμου κ.α), που εκτίθεται. Την ξενάγηση κάνει η χωριανή μας Αριστούλα Νούλη με τον καλύτερο τρόπο.

Οι ώρες λειτουργίας είναι :Κάθε μέρα 11- 1 το πρωί και 7- 9 το βράδυ, εκτός Κυριακής που είναι 11-1 το πρωί.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΔΗΜΟΣ ΖΙΤΣΑΣ
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΖΙΤΣΑΙΩΝ



Το Σάββατο 23 Αυγούστου 2008 και ώρα 11:00 π.μ στη Ζίτσα

Σας προσκαλούμε
να τιμήσετε με την παρουσία σας την εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια της προτομής
του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
Την εκδήλωση διοργανώνει ο Δήμος Ζίτσας και η Αδελφότητα Ζιτσαίων.



Ο Πρόεδρος της Αδελφότητας Ο Δήμαρχος


Αθανάσιος Παπαπάνος Γιάννης Πρωτόπαπας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ

ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ

ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Το Σάββατο 19 Ιουλίου στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία τελέστηκε εσπερινός . Ακολούθησε στον περίβολο του μοναστηριού αρτοκλασία και στη συνέχεια με πρωτοβουλία της μοναστηριακής επιτροπής ακολούθησε δείπνο σε όλους όσους παρευρέθηκαν και δεν ήταν λίγοι. Κατά τις εκτιμήσεις της επιτροπής οι παρευρισκόμενοι ξεπερνούσαν κατά πολύ τα 500 άτομα.
Εκ μέρους της μοναστηριακής επιτροπής, η Βιβή Κώτσια, έκανε την παρακάτω προσφώνηση:
Σεβάσμιοι ιερείς, κύριε Δήμαρχε, κύριοι αντιδήμαρχοι, κύριε , κύριε πρόεδρε της Αδελφότητας, κύριε πρόεδρε πολυτέκνων Ν. , κύριε νομαρχιακέ σύμβουλε
Αγαπητοί προσκυνητές
Εκ μέρους της μοναστηριακής επιτροπής σας καλωσορίζουμε στην αποψινή ταπεινή μας εκδήλωση που διοργανώνουμε και με τη συνεργασία και άλλων φορέων.
Κύριοι συντελεστές όμως θεωρούμε ότι είναι οι κτηνοτρόφοι της Ζίτσας, οι οποίοι για άλλη μια φορά πρόσφεραν το κρέας , τους οποίους ευχαριστούμε και ευχόμαστε να είναι πάντα καλά αυτοί και τα πρόβατά τους ,και είναι οι :
Καρακίτσιος Αναστάσιος
Καραφέρης Κων/νος
Καραφέρης Παναγιώτης
Καπρινιώτης Ιωάννης
Καραμπίνας Γεώργιος
Κοντογιάννης Μιχαήλ
Κοντογιάννης Στέφανος
Μαγκλογιάννης Ιωάννης
Μπότσιος Ανδρέας
Στράτου Αφοι
Παπαυγέρης Ηλίας
Τσουκάλης Νικόλαος


Ευχαριστούμε επίσης τις γυναίκες που πρόσφεραν τις πίτες και αυτές είναι:
Αλεξίου Δήμητρα
Γιούνη Δήμητρα
Γρίβα Αθηνά
Δάλλα Βικτωρία
Εξάρχου Ελευθερία
Διαμάντη Ευγενία
Καπρινιώτη Αθηνά
Καραμπίνα Αγγελική
Καραμπίνα Ελένη
Κοντογιάννη Ευτέρπη
Κωνσταντάκου Ελένη
Κώτσια Κων/να
Κοσμά Αφροδίτη
Μαγκλογιάννη Γαλάτεια
Παπαυγέρη Γαλάτεια
Μαγκλογιάννη Ειρήνη
Σκαρμούτσου Αφροδίτη
Κατσουλίδη Μαρία
Μανούση Αλεξάνδρα
Γκατζιάνη Χριστίνα
Καρακίτσιου Αιμιλία

Να ευχαριστήσουμε για άλλη μια φορά τα Οινοποιεία Ζίτσας που πρόσφεραν το κρασί, το συνεταιριστικό, του κ. Γκλίναβου, και των αδελφών Πράσσου.
Ευχαριστούμε το Δήμο Ζίτσας για τις διευκολύνσεις που μας παρείχε, τον ακούραστο Σύλλογο γυναικών Ζίτσας , το επιτελείο των μαγείρων που αποτελείται από τον Δημήτρη Κοντονίκα, τον Γιάννη Κώτσια, με βοηθούς τον Γιάννη Καπρινιώτη και το Νίκο Καρβέλη
Ευχαριστίες στο νομαρχιακό συμβούλιο που ενέκρινε την ασφαλτόστρωση από το χωριό μέχρι την είσοδο του μοναστηριού.
Τελειώνοντας θα ήθελα να σας καλωσορίσω με 3 στροφές από ένα ποίημα της αείμνηστης συγχωριανής μας, της δασκάλας ποιήτριας και συγγραφέα Δέσπως Καρβέλη.

Φίλοι καλωσορίσατε στον Αη-Λια της Ζίτσας
σε τούτο το όμορφο βουνό, το δεντροκυκλωμένο
όπου φυσάει λεύτερο το μυρωμένο αγέρι
πανέμορφο, βαθύσκιωτο, βουνό μου αντρειωμένο.

Κι αν σε ληστέψαν οι καιροί τα δέντρα σου γιγάντια
υψώνονται, πανέμορφα και παίζουνε τ΄ αηδόνια
που από βραδύς δροσίζονται και το ταχύ λαλούνε
και στήνουν ερωτιάρικα καλέσματα στα κλώνια.

Φίλοι μας κοντοχωριανοί και σεις ξενοτοπίτες
εδώ που απόψε σμίξανε , χαρά που ΄χουν τα μάτια
να βλέπουν , να γλυκοθωρούν και να καλογνωρίζουν
ρίζες παλιές, αγέραστες μ’ ολάνθιστα κλωνάρια.


Χρόνια πολλά και να είστε όλοι καλά.

ΓΙΟΡΤΗ ΚΡΑΣΙΟΥ 2008

8 - 9 & 10 Αυγούστου

ΕΙΣΟΔΟΣ ΧΩΡΙΟΥ

(Φωτογραφικό αρχείο Κ. Καραμίχου)
Αυτή την καλλαίσθητη μαρμάρινη πινακίδα αντικρίζει ο επισκέπτης με την είσοδό του στη Ζίτσα. Είναι τοποθετημένη στον αυλόγυρο του Δημοτικού Σχολείου. Μαζί με το πεζοδρόμιο αποτελεί ένα στολίδι στη είσοδο του χωριού μας.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚΟΛΙΔΗΣ

Ο Δημήτριος Νικολίδης γεννήθηκε στη Ζίτσα του νομού Ιωαννίνων το έτος 1766. Στο χωριό μας έζησε τα παιδικά του χρόνια κι έμαθε τα πρώτα γράμματα. Η τοπική παράδοση διέσωσε ότι ορφάνεψε μικρός από μάνα και πατέρα. Ο θείος του Ζαχαρίας, καλόγερος στο μοναστήρι του Αη- Λια της Ζίτσας ,τον πήρε μαζί του και τον μεγάλωσε και στη συνέχεια φρόντισε να τον στείλει στη Βλαχιά σε μοναστήρι- μετόχι του Αη- Λια της Ζίτσας. Εκεί με τη βοήθεια του ηγούμενου του μοναστηριού τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Ο μητροπολίτης Δοσίθεος Φιλίτης, ηπειρώτικης καταγωγής, τον βοήθησε να μεταβεί στη Βιέννη , όπου σπούδασε ιατρική. Παίρνοντας το δίπλωμά του, εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Βιέννη ασκώντας το επάγγελμα του ιατρού.
Με το Ρήγα, ο Νικολίδης σχετίζονταν από τη Βλαχιά ακόμα, στη Βιέννη όμως συνδέθηκε μ’ αυτόν πολύ και σαν έλαχε να ταιριάζουν στην ψυχοσύνθεση, οι σχέσεις τους έγιναν πιο στενές και πιο εγκάρδιες. Όταν δε ο μεγάλος και ηφαιστειώδης αυτός εθνεγέρτης άρχισε να τον κατηχεί στη Μεγάλη Ιδέα του Λυτρωμού του Γένους , το άδολο αυτό Ζιτσιωτόπουλο, απάντησε πρόθυμα, ολόψυχα και αδίκαστα «παρών» στο προσκλητήριο κι έγινε αφοσιωμένος οπαδός της Μεγάλης Ιδέας και πρόθυμος υπηρέτης της. Εκεί λοιπόν στη Βιέννη ο Ρήγας, ο Νικολίδης και οι γνωστοί απ’ την ιστορία πατριώτες δημιούργησαν τον πρώτο επαναστατικό πυρήνα και κατέστρωσαν τα σχέδια για την οργάνωση και προετοιμασία του μεγάλου και ιερού αγώνα, ενός αγώνα που προμηνύονταν σκληρός και αδυσώπητος, αγώνας ζωής και θανάτου από την έκβαση του οποίου θα κρίνονταν η τύχη της φυλής μας.
Στο έργο αυτό ο Νικολίδης έδειξε μεγάλο και φλογερό ζήλο, αφοσιώθηκε δε ολόψυχα, παραβλέποντας τη λαμπρή επαγγελματική του σταδιοδρομία.
Σ’ αυτόν ο Ρήγας ανέθεσε τη μετάφραση του βιβλίου «Νέος Ανάχαρσις» του Αββά Μπαρθελεμί, το οποίο είναι ένας ύμνος στην ελληνική αρχαιότητα και το οποίο συνετέλεσε στη δημιουργία φιλελληνικού κλίματος στη Δ. Ευρώπη.
Η σκληρή μοίρα όμως δεν επέτρεψε να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν το έργο τους. Η αυστριακή αστυνομία μόλις έμαθε τη «συνωμοτική δράση» τους, τους έπιασε και τους φυλάκισε. Οι απολογίες τους διεσώθησαν στα αρχεία της αστυνομίας της Βιέννης και δημοσιεύτηκαν από το Φιλέλληνα Γάλλε καθηγητή Αιμίλιο Λεγκράν, μεταφράστηκαν δε από τον ιστορικό Σπύρο Λάμπρου. Το τέλος γράφτηκε στις φυλακές Βελιγραδίου τον Ιούνιο του 1798.
Αν και είναι αλήθεια ότι πολλές μορφές που έχουν εμπνευστεί από τα ευγενέστερα ιδανικά και που με την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία τους θρόνιασαν στη συνείδηση του έθνους κι έγιναν σύμβολά του, όπως ο Ρήγας, ο Νικολίδης και οι άλλοι συνεταίροι τους, είναι μορφές πανελλήνιες που η ακτινοβολία τους καταυγάζει απ’ άκρη σ’ άκρη τον ελληνικό ουρανό και στέλνει το γλυκό της φως πολύ μακρύτερα ακόμα, στον ορίζοντα όλης της ανθρωπότητας , γιατί η απήχηση του έργου και της θυσίας τους είναι παγκόσμια.
Τέτοιες λοιπόν ολύμπιες μορφές ασφαλώς δεν εγκλωβίζονται και δεν χωρούν σ’ έναν μικρό και περιορισμένο τόπο, την ιδιαίτερη πατρίδα, αλλά πετούν σαν αετοί , αγκαλιάζουν και κάνουν πατρίδα ολόκληρη την Ελλάδα για την ελευθερία της οποίας αφοσιώθηκαν ολόψυχα και πρόσφεραν και την ύπαρξή τους ακόμα ολοκαύτωμα στο βωμό της κι έγιναν πρωτομάρτυρές της.
Η Ζίτσα σαν γενέτειρα του Νικολίδη δικαιούται να είναι περήφανη και να τον θεωρεί καύχημά της και πραγματικό στολίδι της .

Οι πρόγονοί μας κέρδισαν τις μάχες του πολέμου αλλά κέρδισαν και τις μάχες τις ειρήνης. Στην ειρήνη έκτιζαν Παρθενώνας και με τα έργα τους άφησαν άφωνο όλο τον υπόλοιπο κόσμο.
Ναι κι εμείς είμαστε έτοιμοι σήμερα να πεθάνουμε ,αν χρειαστεί, για την πατρίδα μας και η νεότερη ιστορία αλλά και η πρόσφατη έχει να δείξει πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας απίστευτες. Φτάνει όμως να δείχνουμε τη λεβεντιά μας μόνο στον πόλεμο;
Καταφέραμε να κρατήσουμε τη θέση που μας χάρισε ο Παρθενώνας; Δείχνουμε σήμερα στον κόσμο ότι είμαστε αντάξιοι του πολιτισμού των προγόνων μας; Δημιουργούμε ή μόνον υπερηφανευόμαστε για το παρελθόν; Τι φταίει στ’ αλήθεια;
Φταίμε εμείς; Φταίνε οι εκάστοτε κυβερνώντες;
Φτάσαμε στο σημείο να μετράμε την πρόοδό μας με μέτρο το μικρότερο ή μεγαλύτερο χάος που οι μεν παραδίδουν και οι δε παραλαμβάνουν!
Δεν έχουμε σίγουρα σήμερα σαν μέτρο προόδου το μέτρο της ανάπτυξης, οικονομικής και πολιτιστικής, της ευημερίας , της διαφάνειας.
Φτάσαμε στο σημείο να χειροκροτούμε όποιον δεν κλέβει, όποιον δεν λαδώνεται , όποιον δεν υποσκάπτει, όποιον δεν επιβουλεύεται , λες και αυτές είναι αξίες για χειροκροτήματα. Λες ότι αυτά δεν είναι ηθική υποχρέωση του κάθε ατόμου και μάλιστα αυτών που κατέχουν υπεύθυνες θέσεις, αυτών που επηρεάζουν εξελίξεις, που χαράζουν γραμμές, που διαφυλάττουν τα δικαιώματα των πολλών. Χειροκροτούμε αυτούς ίσως γιατί δεν βρίσκουμε να χειροκροτήσουμε τους λίγους που ντόμπρα και δυναμικά παλεύουν για τις πραγματικές αξίες.
Σίγουρα όμως αυτοί υπάρχουν αλλά δυστυχώς η φωνή τους κάπου πνίγεται και δεν φτάνει σε μας για να τους χειροκροτήσουμε για να τους πούμε ένα δυνατό μπράβο. Η μόνη σωτηρία θα είναι αν αυτές οι φωνές κάποτε γίνουν πολλές, γίνουν βοή και γίνει συνείδηση όλων των πολιτών αλλά και των Κυβερνώντων ότι ένα Έθνος πάει μπροστά μόνο με χρηστή, έντιμη, υπεύθυνη και αποτελεσματική διοίκηση που θα την εφαρμόσουν και θα την ασκήσουν πολιτικοί έντιμοι, δουλευταράδες και ικανοί. Πολιτικοί με μόνη φιλοδοξία τους να τιμηθούν κάποτε με ένα δάφνινο στεφάνι για τις υπηρεσίες που πρόσφεραν στο Έθνος.

Ένα έθνος πάει μπροστά όταν αυτοί που κυβερνούν έχουν πίσω τους πολίτες υπεύθυνους και εργατικούς. Οι επερχόμενες γενιές θα έχουν να τιμήσουν κι αυτοί ήρωες του πολέμου, να τιμήσουν παλικάρια που θυσίασαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας μας.
Θα έχουν όμως να τιμήσουν ήρωες της ειρήνης, ήρωες που παρέδωσαν μια Ελλάδα καλύτερη από αυτή που παρέλαβαν. Θα έχουν να τιμήσουν ήρωες που ανάλωσαν τη ζωή τους για να χτίσουν μια Ελλάδα με τους πολίτες της να έχουν φιλοδοξίες για τον τόπο τους, να έχουν αξίες, να ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο, να βάζουν στόχους ευγενείς και υψηλούς , να νιώθουν βαθιά την υποχρέωση για τις επερχόμενες γενιές. Τη θέση που μας ανήκει στην Ενωμένη Ευρώπη θα την κατακτήσουμε μόνο με σοβαρή δουλειά για ανάπτυξη και πρόοδο. Και όταν πια ανέβουμε το σκαλοπάτι αυτό, έχοντας πίσω και την ιστορική μας παράδοση, τότε να είμαστε σίγουροι ότι θα έχουμε την υποστήριξη και το σεβασμό όλων των λαών.
Ο τόπος αυτός έχει ανάγκη από σύγχρονους Εθνεγέρτες . Εθνεγέρτες της ειρήνης. Ο λαός μας έχει φιλότιμο, πλάθεται, πείθεται, ακολουθεί αν βρεθούν οι κατάλληλοι τους οποίους θα πιστέψει και θα τους εμπιστευθεί. Δεν είναι εύκολο να ξεπηδήσουν σήμερα έτσι απλά νέοι Εθνεγέρτες που θα συνταράξουν στ’ αλήθεια το λαό. Γι’ αυτό ας πούμε στους εκάστοτε κυβερνώντες, ας αναλογιστούν τις ευθύνες που μόνοι τους θέλησαν να αναλάβουν, ας μπουν μπροστά και με το σάλπισμα του Θούριου ας πείσουν το λαό ότι από εδώ και πέρα ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ τους στόχος είναι να πάει μπροστά αυτός ο τόπος και τότε θα ιδούν ότι ο λαός θα τους κατανοήσει , θα τους ακολουθήσει και θα κάνει κι αυτός τη δική του επανάσταση για τις λαθεμένες αξίες, τους λαθεμένους στόχους, τις λαθεμένες νοοτροπίες

ΝΕΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ

Άρχισε να λειτουργεί στη Ζίτσα ο νέος ξενώνας (11 υπερούξ δωμάτια). Για πληροφορίες στο
WWW.agnantizitsas.gr

ΟΜΟΡΦΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ

Παπαπέτρειο Λαογραφικό Μουσείο Ζίτσας

Κοινοτικές Στέρνες Μεγάλου Μαχαλά

Ο κόσμος υπέφερε πολύ κατά τα παλιά χρόνια από την έλλειψη του νερού κι ήταν επόμενο να κάνει χρήση αυτού με το σταγονόμετρο. Γι’ αυτό όσοι είχαν την οικονομική ευχέρεια έκαναν ιδιόκτητες στέρνες. Κοντά λοιπόν στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής το 1905 έγιναν οι στέρνες με δαπάνη του κληροδοτήματος Δημητρίου Ζιτσαίου.

Πλακόστρωτο στο Μεγάλο Μαχαλά ( Νουλέικα)
Πλακόστρωτο που οδηγεί στη ράχη του Φωτίου

ΓΙΟΡΤΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ

Όταν βαίνουν τα «κονίσματα»

Την Παρασκευή , γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής είχαμε την καθιερωμένη λιτανεία (ένα έθιμο του χωριού που κρατάει από πολύ παλιά). Τα εικονίσματα από την εκκλησία της Παναγίας και αφού πρώτα έκαναν μια μικρή στάση στη Ρούγα, έφτασαν στον τελικό προορισμό τους προορισμό τους που ήταν πίσω από το νεκροταφείο. Εκεί ο ιερέας διάβασε ευχές για την καρποφορία των αμπέλων και πάσης φύσεως φυτών. Τα τελευταία χρόνια λόγω έλλειψης παιδιών γίνεται μεταφορά μόνο μιας εικόνας. Παρακάτω δημοσιεύομε ολόκληρη την ευχή του Αγίου Μάρτυρος Τρύφωνος , που διαβάζεται εκείνη την ημέρα.

Όντος μου εν Λαμψάκου Κώμη και τας χήνας επιμελουμένου μου και βόσκοντος, οργή κατήλθεν από Θεού παντοκράτορος ουκ εις τον τόπον εκείνον μόνον, αλλά και εις τας κύκλω περιχώρους, τουτέστιν οργή προς πάσαν άμπελον, χώραν τε, και κήπον, αθρόως των φύλλων και των καρπών βριθομένων, μαραινομένων και αφανιζομένων. Ορών ουν εγώ ο ελάχιστος Τρύφων, ούτω τηκομένους τους καρπούς και δια ταύτην την αιτίας δαπανωμένους τους ανθρώπους, τω παντελεί αφανισμώ των καρπών της γης, των τε χωραφίων, αμπέλων, κήπων και λαχάνων και παντοίων δένδρων τω τοιούτω ολέθρω παραδινομένων, διαπονηθείς, εδεήθην προς τον Κύριον και Θεόν μου, του γενέσθαι αφανή πάντα τα θηρία, τα προς αδικίαν και φθοράν υπάρχοντα των τε κήπων και χωραφίων και αμπέλων και παντοίων δένδρων τε και λαχάνων και μάλιστα των την κώμην εκείνην οικούντων της παρακειμένης λίμνης και προς υπόκλισιν και πρόσκλησίν μου παραγενομένων. Και δη εις προσευχήν κλίναντός μου το γόνυ και τας χείρας προς τον Θεόν εκπετάσαντος, ο εισακόύων των εις αυτόν πεποιθότων Θεός, αυτός εξαπέστειλε εξ ετοίμου κατοικητηρίου αυτού Άγγελον, του πατάξαι παν φύλον και παν γένος κακούργων θηρίων, των αδικούντων την άμπελον, την χώραν τε και τον κήπον των δούλων αυτού, ο και των θηρίων τούτων τα ονόματα σαφώς επιστάμενος. Οία: Κάμπη, Σκώληξ, Σκωληκοκάμπη, Σκάνθαρος, Βρούχος, Ακρίς, Επίμαλος, Καλιγάρις,Μακρόπους, Μύρμηξ, Φθείρ, Ρυγίτης, Φυλλίτης, Καυσοκόπος, Ερυσίβη, Κοχλοί, Ψαλίτης και είτι άλλο προσφυσούν και μαραίνον τον καρπόν της σταφυλής και των λοιπών ειδών και λαχάνων. Ου μην δε, αλλά και αυτός εγώ όρκω ταύτα εδέσμουν, του μηκέτι τους τόπους των εμέ προσκαλουμένων επιβαίνειν τούτους και διατρίβειν, αλλ’ επί αβάτων τόπων επέταξα απελθείν. Ο δε όρκος τούτος εστίν: Ορκίζω υμάς κατά των αγίων πολυομμάτων Χερουβείμ και των εξαπτερύγων Σεραφείμ, των ιπταμένων κύκλω του θρόνου και κραζόντων το Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ, εις δόξαν Θεού Πατρός Αμήν. Ορκίζω υμάς κατά των αγίων Αγγέλων και πάσης δυνάμεως και των μυρίων μυριάδων και χιλίων χιλιάδων, των φόβω πολλώ ισταμένων κατενώπιον της δόξης Κυρίου, μη αδικήσητε την άμπελον, μήτε την χώραν, μήτε τον κήπον των δέντρων τε και λαχάνων του δούλου του θεού, αλλά απέλθετε εις τα άγρια όρη, εις τα άκαρπα ξύλα, εις α εχαρίσατο υμίν ο Θεός την καθημερινήν τροφήν. Ορκίζω υμάς κατά του τιμίου Σώματος ημών δι’ ου και η σωτηρία εδόθη ημίν και απολύτρωσις και υπέρ ου μέλλομεν αποθνήσκειν, μη αδικήσητε μήτε την χώραν, μήτε την άμπελον, μήτε τον κήπον, μήτε παν δέντρον κάρπιμόν τε και άκαρπον, ή φύλλον λαχάνων αδικήσητε εκ του περιορισμού και τόπου του δούλου του Θεού. Ειδέ παρακούσητέ μου, και παραβήτε τον όρκον, ον ώρκισα υμάς, ουκ έχετε προς εμέ τον ταπεινόν και ελάχιστον Τρύφωνα, αλλά προς τον Θεόν του Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ, τον ερχόμενον κρίναι ζώντας και νεκρούς. Διό, καθώς προείπον υμίν, υπάγετε εις τα άγρια όρη, εις τα άκαρπα ξύλα. Ειδέ μη ακούσητέ μου, ικετεύειν μέλλω τον φιλάνθρωπον Θεόν, του αποστείλαι τον Άγγελον αυτού τον επί των θηρίων και σιδήρω και μολύβδω δήσει υμάς και αποκτενεί, άνθ’ ων τους όρκους και την προσευχήν εμού του ταπεινού ηθετήσατε Τρύφωνος. Αλλά και οι σρουθοί , πεμπόμενοι δι’ εμής προσευχής καταφάγονται υμάς. ‘Ετι ορκίζω υμάς κατά του μεγάλου ονόματος, του επί της πέτρας επιγραφέντος και μη βαστασάσης, αλλά διαρραγείσης, ωσεί κηρός προσώπου πυρός. Εξέλθετε εκ των καθ’ ημάς, εις ους προείπον υμίν, τόπους αβάτους και ανύδρους και ακάρπους. Εξέλθετε από του τόπου και περιορισμού των δούλων του Θεού, των καμέ προσκαλουμένων εις βοήθειαν αυτών και αντίληψιν και σωτηρίαν, ίνα και εν τούτοις δοξασθή το πανάγιον όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και αι προσευχαί και αι αιτήσεις του ταπεινού Τρύφωνος εκπληρωθώσιν. Ότι τω Θεώ πρέπει δόξα και κράτος εις τους αιώνας των αιώνων , Αμήν.

ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ

Ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής της βάσης και του βάθρου ,στο "Δασκαλιό" , για την τοποθέτηση της προτομής του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.

ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ

Το έτος 1764 ο Άγιος Κοσμάς, έκανε την πρώτη περιοδεία του ,πέρασε από τη Ζίτσα και φιλοξενήθηκε στο μοναστήρι, όπου έμαθε για τη διακοπή της λειτουργίας του Σχολείου (κρυφού) κατά το έτος 1750, κι όπως διέδωσε η παράδοση επέπληξε τον ηγούμενο γι’ αυτό, σε ομιλία του δε προς τους κατοίκους της Ζίτσας ανέπτυξε τους λόγους που επέβαλαν την άμεση ίδρυση σχολειού και παρακίνησε τις γυναίκες να προσφέρουν και τα φλωριά ακόμα που είχαν ραμμένα στα φέσια που φορούσαν τότε στα κεφάλια τους με το ποσόν δε που συγκέντρωσε χτίστηκε το Σχολείο στη βορειοανατολική ακριβώς γωνία της περιοχής του Αγίου Νικολάου του μεγάλου Μαχαλά και το οποίον οι κάτοικοι ονόμαζαν «Δασκαλειό»

Το έδαφος τότε εκεί είχε την εξής διαμόρφωση: Ήταν επικλινής λοφίσκος, οι πρόποδες του οποίου σκέπαζαν και τμήμα του τοίχου του Ιερού της σημερινής εκκλησίας. Το σχολείο ήταν χτισμένο στην κορυφή του λοφίσκου, είχε δε είσοδο από τον επάνω δρόμο που οδηγεί προς τη βόρεια πλευρά της εκκλησίας. Όπως δε διέσωσε η παράδοση είχε και υπόγειο. Το απέναντι δε μικρό κτίριο που σώζονταν ολόκληρο ως το 1930 και χρησιμοποιούνταν από κάτοικο της Ζίτσας σαν αχυροκαλύβα κι έφερνε κι αυτό την ονομασία «Δασκαλειό» ήταν βοηθητικό οίκημα του πραγματικού «Δασκαλειού».

(πηγή βιβλίο Η ΖΙΤΣΑ- ΚΩΜΟΠΟΛΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ – Β. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ)